آغاز نمایشگاه کتاب و یک اتفاق تلخ

این پنجمین باری است که نمایشگاه کتاب در مصلای تهران برگزار می‌شود، اتفاقی که وقتی 5 سال پیش با تاکید محمود احمدی‌نژاد و حاشیه‌های دنباله‌دار انجام گرفت، تنها مرحله‌گذار فرض می‌شد تا بزرگ‌ترین بازار کتاب دنیا صاحب محلی مخصوص و دائمی شود. قرار بود تنها 2-3 سال ناشران داخلی و خارجی میهمان مصلای تهران شوند و بعد از آن محل دائمی نمایشگاه کتاب مشخص شود. اما در یک چشم برهم زدن، 5 دوره گذشت و نمایشگاه از دوره بیستم به بیست‌وچهارم رسید و نه تنها محل موعود معلوم نشد بلکه برگزاری نمایشگاه در مصلا، به رسمی همیشگی تبدیل شد و انگار نه انگار که تنها اندکی بعد از انتقال نمایشگاه به مصلا، رئیس وقت مجلس شورای اسلامی، غلامعلی حداد عادل، کلنگ محل دائمی نمایشگاه کتاب را به زمین زده است.

در نمایشگاه امسال چند کشور تازه‌وارد هم دیده می‌شود. کشورهایی که همین اواخر وضعیت‌شان ناگهان تغییر کرد و حالا شرایطی کاملا متفاوت با قبل دارند که در راس‌شان مصر قرار دارد. ناشران مصری که پیش از این در هیچ‌یک از دوره‌های نمایشگاه کتاب تهران حضور نداشتند، امسال برای نخستین بار به تهران آمده‌اند و از آنجا که ناشران خوبی در مصر فعالیت می‌کنند، بی‌تردید یکی از وجوه مثبت نمایشگاه امسال، همین خواهد بود.

اما آغاز نمایشگاه کتاب امسال با یک اتفاق تلخ و ناامیدکننده همراه شد؛ فعالیت یک انتشارات تخصصی پزشکی به حالت تعلیق درآمد. مدیر این انتشارات 2 روز پیش در اعتراض به تصمیمات و اقدامات معاونت فرهنگی وزارت ارشاد، تحصن کرد تا مسئولان به حرف‌هایش توجه کنند. آنطور که روز دوشنبه در خبرها آمده بود، اعتراض اصلی وی به ارشاد، روش بررسی کتاب‌ها برای دریافت مجوز بوده است. ناشران 2-3 سالی می‌شود که موظفند فایل رایانه‌ای کتاب را به اداره کتاب ارائه کنند تا برای دریافت مجوز بررسی شود و او معتقد است که با این شیوه، «بسیاری از ناشران با مشکل روبه‌رو شده‌اند؛ چرا که این امکان برای بسیاری از کتاب‌ها به‌ویژه کتب تخصصی به سختی فراهم می‌شود».

علاوه بر این وی به کوچکی فضای غرفه‌اش در نمایشگاه نیز معترض بوده و نارضایتی‌های مختلف باعث شده است تحصن کند. پس از این اقدام، ماموران کلانتری 129 جامی او را به اتهام اخلال در رفت‌وآمد و نظم عمومی، بازداشت و مدتی بعد آزاد کردند تا صبح دیروز به موضوع رسیدگی شود. این ناشر دیروز در این باره به مهر توضیح داد: اما با وجود اینکه من صبح سه‌شنبه به شعبه مذکور مراجعه کردم، به من اعلام شد که پرونده‌ای برایم تشکیل نشده است. گویا ماموان نیروی انتظامی فقط قصد داشته‌اند من به اعتراض خود ادامه ندهم. با این حال، پس از این اتفاقات، آن طور که صاحب این انتشارات تخصصی پزشکی می‌گوید، فعالیت این ناشر در نمایشگاه به حالت تعلیق درآمده است و به دست‌اندرکاران غرفه‌اش اعلام شده که نمایشگاه را ترک کنند تا تکلیف‌شان روشن شود. آن گونه که مدیر این نشر می‌گوید، امسال، شمار کتاب‌های این انتشارات برای عرضه در نمایشگاه بیست و چهارم به 2600 عنوان رسیده و فقط 93 مترمربع فضا برای آن درنظر گرفته شده و آن هم به‌صورت مشترک با انتشاراتی دیگر.